Jak wspierać zdrowie psychiczne naszych dzieci?

Jak wspierać zdrowie psychiczne Naszych Dzieci

Jesteśmy ludźmi żyjącymi w XXI wieku i takie zjawiska jak stres, strach , czy rywalizacja, są nam dobrze znane i mają ogromny wpływ na nasze zdrowie.

Od najmłodszych lat wpadamy w nieubłagany wir pogoni „za czymś”, co z czasem powoduje, że tracimy coś bardzo ważnego, a mianowicie psychiczny  spokój . Musimy jednak pamiętać o bardzo istotnej kwestii – Nie ma zdrowia , bez zdrowia psychicznego! Termin zdrowia psychicznego dzieci i młodzieży – odnosi się do dobrostanu społecznego, emocjonalnego i behawioralnego dzieci i nastolatków i jest uważany za integralną część zdrowego rozwoju .Bardzo ważną rolę przy wspieraniu zdrowia psychicznego Naszych dzieci odgrywają- odporność, czynniki ochronne oraz czynniki ryzyka.

Odporność powinna być pojmowana jako zdolność reagowania na pojawiające się w życiu  zakłócenia i różne stresujące sytuacje. Nasza odporność w dużej mierze zależy od czynników ochronnych, a także od umiejętności osobistych, takich jak samoregulacja emocjonalna oraz relacji społecznych.

Czynniki ochronne to nic innego jak – silne przyjaźnie, wspierająca rodzina, poczucie własnej skuteczności, które maja tendencje do kojarzenia się z pozytywnymi stanami zdrowia psychicznego.

Każdego z nas można porównać do liścia na drzewie. Kiedyś nadejdzie  pora, że przyjdzie mu spaść i to jak długo będzie unosił się w powietrzu zanim upadnie na ziemię zależy od powiewu wiatru. W tym przypadku to wiatr będzie czynnikiem ochronnym.

Trudności ze zdrowiem psychicznym, nie powinny być powodem do wstydu. Podobnie jak w przypadku zdrowia fizycznego, nikt nie przechodzi przez życie bez problemów ze zdrowiem psychicznym. Dzieje się tak w dzieciństwie, jak i zarówno w okresie dorastania. Wiele takich problemów jest częścią życia. W przypadku niektórych dzieci i nastolatków problemy są na tyle poważne, że wsparcie i wskazówki ze strony najbliższych osób są niewystarczające i trzeba sięgnąć po specjalistyczną pomoc. Brak takiej pomocy może się później  przełożyć na problemy w życiu dorosłym. My jako rodzice podobnie jak nad zdrowiem fizycznym, możemy pracować nad zdrowym rozwojem psychicznym dziecka. Możemy to porównać do codziennych ćwiczeń fizycznych – ważna jest systematyczność. Bardzo ważną rolę odgrywają pozytywne relację pomiędzy rodzicami, a dziećmi. Warto rozmawiać na tematy dla Was ważne – plany, marzenia, wartości, dostrzeganie swoich mocnych stron, wspólne spędzanie czasu. Działania rodziców  mają duży wpływ na poczucie własnej wartości, godności, tożsamości oraz  przynależności dzieci i młodzieży.

Kiedy wspierasz psychicznie swoje dziecko, pojawia się efekt sprzężenia zwrotnego . Czujesz się dowartościowanym, zrozumianym człowiekiem. Rozwijasz w sobie poczucie szczęścia.

Rodzice są pierwszymi osobami, które mogą dostrzec zmiany nastroju lub zachowania, które wydają się inne niż zwykle. Jeśli Ciebie – rodzica –coś niepokoi i wydaje Ci się, że może  to wskazywać na problem, nie bój się zgłosić do specjalisty! Kiedy Twoje dziecko nie może wyleczyć kataru, idziesz do pediatry. Kiedy Twoje dziecko od dłuższego czasu chodzi smutne, nerwowe lub zirytowane, warto wybrać się do terapeuty. W obu przypadkach może się okazać, że „To nic takiego”, bądź może się okazać, że „To był najwyższy czas na działanie”. Dom jest miejscem, z którego dziecko wynosi podstawowe kompetencje psychofizyczne, umiejętności radzenia sobie w sytuacjach trudnych i zagrażających zdrowiu psychicznemu. Dziecko, które ma poczucie wsparcia ze strony rodziny lepiej sobie radzi z wyzwaniami jakie stawia przed nim szkoła. Bardzo ważne jest abyśmy My rodzice zbudowali pozytywne środowisko domowe, na które składają się – Podstawowa filozofia, jasne oczekiwania i przewidywalne procedury, modelowanie oraz atmosfera w domu.

Podstawowa filozofia – filozofia szacunku pomiędzy dzieckiem, a rodzicem, nastolatkiem, a rodzeństwem. Takie relacje pomagają w zapewnieniu czynników  ochronnych  dla zdrowia psychicznego takich jak :  wsparcie, troskliwe relacje, pełne szacunku interakcje, akceptacja różnic, uznanie.

Jasno określone oczekiwania ułatwiają życie. Dziecku łatwiej funkcjonuje się w środowisku, które jest dla niego przewidywalne i którego  zasady są zrozumiałe. Buduje to poczucie bezpieczeństwa i pewności siebie oraz daje podstawy do lepszego funkcjonowania społecznego.

Proces modelowania możemy pokazać dziecku na swoim przykładzie poprzez optymizm, pozytywne zachowanie, zrozumienie i akceptacje uczuć, regulacje emocji oraz konstruktywne rozwiązania.

W domowym azylu powinniśmy stworzyć środowisku, które pomoże dziecku czerpać przyjemności i zainteresowanie życiem.

W całym procesie  warto wspomnieć o metodach wsparcia rozwoju dziecka, do których min. należą :

·         MAPA TALENTÓW I PASJI

Metoda wspiera rozwój samoświadomości i refleksyjności u dzieci i młodzieży oraz wzmacnia poczucie własnej wartości. Usiądźcie razem i stwórzcie na dużej kartce A3 wspólną mapę talentów i pasji odpowiadając sobie na pytania (możecie sobie pomagać odnaleźć odpowiedzi na te pytania): 1. Co uważam za swój talent? 2. Co jest moją pasją? 3.Co ostatnio wyjątkowo dobrze mi się udało?

·         DZIENNIK WDZIĘCZNOŚCI

Dziennik wdzięczności to forma wspierania zdrowia psychicznego poprzez pracę nad rozwojem duchowym, wewnętrznym. Metoda ta wymaga stworzenia dziennika, estetycznie odpowiadającego osobie z nim pracującej (możecie stworzyć taki dziennik razem). W zeszycie na koniec dnia należy odpowiedzieć sobie na pytania:  1. Co dobrego mnie dzisiaj spotkało? 2. Co dobrego wniosłem w ten świat? 3. Jak wyglądał mój dzień i jak oceniam swoje zachowanie?

·         WSPÓLNE POSZUKIWANIE ROZWIĄZAŃ

Metoda wspierająca rozwijanie u dziecka/nastolatka umiejętności konstruktywnego radzenia sobie z trudnościami. 1. Wysłuchaj, co dziecko czuje i czego potrzebuje. 2. Streść punkt widzenia dziecka. 3. Wyraź swoje uczucia i potrzeby. 4. Zachęć dziecko do wspólnej „burzy mózgów”. 5. Zapisz wszystkie pomysły, nie oceniaj ich. 6. Wspólnie zadecydujcie, które pomysły Wam się nie podobają, które są dobre i jak je wprowadzić w życie.

‘Jeśli umiecie diagnozować radość dziecka i jej natężenie, musicie dostrzec, że najwyższą jest radość pokonanej trudności, osiągniętego celu, odkrytej tajemnicy. Radość tryumfu i szczęście samodzielności, opanowania, władania”

                                                                                                                   Janusz Korczak

                                                                                                             Anna Kosberg